درباره ما

مرکز بین المللی قنات و سازه های تاریخی آبی یک مؤسسه تحقیقات آب وابسته به یونسکو می باشد که فعالیت های خود را تحت نظارت این سازمان انجام می دهد. در ابتدا دولت جمهوری اسلامی ایران به طور رسمی طرح کاملی را برای ایجاد مرکز بین المللی قنات و سازه های تاریخی آبی در یزد تحت نظارت سازمان یونسکو، ارائه داد که در نهایت همزمان با سی و دومین اجلاس عمومی یونسکو به تصویب رسید. بر اساس این تأییدیه، موافقتنامۀ ایجاد این مرکز توسط مدیر کل یونسکو و وزیر نیرو در 6 فرودین 1384 به امضا رسید. پیرو این موافقتنامه، سازمان اصلی مرکز در یزد، در محل مجتمع ادارات بنا شد. این ساختمان با مساحت 2000 متر مربع در مرکز شهر یزد واقع است و توسط برخی از مراکز پژوهشی دیگر احاطه شده است. این بنا از یک سقف گنبد مانند و یک ساختمان هشت ضلعی با یک حوض سنتی در وسط آن برخوردار است که برای بازدیدکنندگان یادآور پایاب قنات ها نیز می باشد.
 
فعالیت ها
تمرکز این مرکز بر روی فعالیت های زیر می باشد:
تحقیقات
آموزش
انتقال فناوری
برگزاری گردهمایی های علمی
انتشار کتب علمی
همکاری با سایر سازمان های زیربط
 
اهداف و مأموریت ها
مأموریت اصلی مرکز بین المللی قنات و سازه های تاریخی آبی عبارتست از: بازشناسی سیستم قنات، حفظ و انتقال دانش و تجربیات، ارتقاء سطح اطلاعات در مورد تمامی ابعاد فن آوری قنات و سایر سازه های تاریخی آبی به منظور تحقق توسعه پایدار در مناطقی که نظام های تولید مبتنی بر منابع آب زیرزمینی می باشد.
مأموریت دیگر مرکز، توسعه و بهبود فعالیت های پژوهشی برای حفظ و نگهداری قنات ها به منظور نیل به اهداف توسعه پایدار می باشد که از طریق همکاریهای بین المللی و انتقال دانش و فن آوری جهانی امکان پذیر می گردد. انتقال چنین تجربیات ارزشمندی که نتیجه تلاش های بی وقفه نسل های متمادی می باشد امری ضروری و اجتناب ناپذیر است که تاکنون غفلت از این تجربیات باعث از میان رفتن بخش زیادی از میراث نیاکانمان شده است. بنابراین به رسمیت شناختن، ثبت نمودن میراث و انتقال این تجربیات گرانمایه از اساسی ترین وظایف این مرکز می باشد.
حفظ ارزش های فرهنگی در چارچوب آثار مادی و معنوی از دیگر اهداف مهم این مرکز است. آب، فرهنگ، بشریت و تمدن به گونه جدایی ناپذیری در یکدیگر تنیده شده اند. قنات و سازه های تاریخی آبی و جوامع بشری از دیرباز عمیقاً تحت تأثیر یکدیگر قرار داشته اند. بنابراین با توجه به این تعاملات، بایستی علاوه بر توجه به سازه های تاریخی آبی، به ارزش های فرهنگی آن ها نیز توجه ویژه ای گردد.
 
شورای حکام
به موجب موافقتنامه تأسیس مرکز بین المللی قنات و سازه های تاریخی آبی که به امضای مدیر کل یونسکو و نماینده دولت جمهوری اسلامی ایران رسیده است :
1-   این مرکز بین المللی توسط شورای حکام اداره می شود که این شورا بایستی متشکل از اشخاص زیر باشد:
      نمایندۀ دولت جمهوری اسلامی ایران
      نمایندۀ هر یک از دولت های عضو دیگر که از طرف مدیر کل سازمان اطلاعیه برگزاری جلسه را دریافت کرده باشند یا سهم قابل توجهی در بودجه جاری و یا اداره مرکز بین المللی قنات داشته باشند و بنابراین طبق تصمیم شورای حکام عضویتی برای آنها در نظر گرفته شده باشد.
      نمایندۀ دبیرکل سازمان یونسکو
       رئیس مرکز منطقه‌ای مدیریت آب شهری
      نمایندۀ سازمان ها یا هر یک از مراکز بین المللی دیگر که بتوانند در بودجه جاری مرکز مشارکت داشته باشند. عضویت این سازمان ها منوط به تصمیم شورای حکام است.
2-   وزیر نیروی دولت جمهوری اسلامی ایران و یا شخص دیگری که از طرف او برگزیده شده باشد باید به عنوان نماینده دولت در جلسات شورای حکام حضور داشته باشد. این شخص، ریاست شورای حکام را نیز عهده دار است.
3-   شورای حکام باید اقتدار لازم جهت اداره و مدیریت این مرکز بین المللی را داشته باشد. وظایف شورای حکام به قرار ذیل می باشد:
تصویب برنامه و بودجه سالانه مرکز.
بررسی دقیق گزارش های سالانه که طبق ماده 6 توسط مدیر مرکز ارائه می شود.
بررسی و تصویب رویه های مرکز از جمله مقررات مالی و استخدامی.
4-   جلسه شورای حکام بصورت عادی باید سالانه یکبار برگزار گردد؛ جلسات فوق العاده این شورا می تواند به دستور رئیس شورا، چه براساس درخواست خودشان و یا دبیر کل سازمان، و یا بر اساس درخواست نیمی از اعضای عضو شورا برگزار گردد.
5-   شورای حکام باید اصول و قوانین مشروح در دستورالعمل خود را رعایت نماید. در اولین جلسه دستورالعمل ها باید توسط نماینده دولت و دبیر کل سازمان تعیین گردند.
 
دانشکده قنات
در اردیبهشت سال 1379 با برگزاری اولین همایش بین المللی قنات در شهر یزد و با صدور بیانیه 13 ماده ای پایانی با تأکید بر آموزش نیروی انسانی برای ادامه حیات قنات، به دنبال آن پیگیری های لازم برای ایجاد و راه اندازی دانشکده قنات صورت گرفت. در نهایت این دانشکده در 28 خرداد 1382 توسط وزیر نیرو در شهر یزد، شهرستان تفت و با حضور مسئولین رسمی کشور افتتاح شده و همچنان به فعالیت های خود ادامه می دهد. این مؤسسه بصورت مستقیم زیر نظر مجتمع عالی آموزشی و پژوهشی صنعت آب و برق اصفهان می باشد.
 این دانشکده با مساحت 4000 متر مربع در مرکز شهرستان تفت قرار دارد و تنها مرکز تخصصی در زمینه آموزش قنات است. این دانشکده در حال حاضر در میان سایر مراکز علمی آموزشی وزارت نیرو در سراسر کشور در زمینه کارشناسی رشته آبهای زیرزمینی از جایگاه بسیار خوبی برخوردار است. این مرکز جهت آموزش افراد جوان و مشتاق بمنظور بهره برداری و نگهداری از قنات، انتقال دانش و تجربیات پیشینیان و آموزش علوم و فن آوری های جدید در نظر گرفته شده است.