این آسیاب در محوطه میدان گاه بزرگی معروف به لرد آسیاب واقع شده است ودر امتداد کناره محوطه لرد، معبر ورودی به آسیاب قرار دارد. در سایر قسمتهای آن اصطبلهایی جهت نگهداری و بارانداختن حیوانات و نیز محلی برای تارپز (شخصی که غلات را قبل از آسیاب کردن غربال میکرده است ) درنظر گرفته شده است. دالان ورودی به آسیاب با عرض 3 الی 4 متر به صورت شیبدار (جهت سهولت عبور و مرور حیوانات) به همراه 5 پیچ احداث شده که پس از طی مسافتی حدود 350 متر، به محل صحن آسیاب میرسد. دیوارهها و سقف دالان از خشت پخته (آجرفرشی قدیمی) با بندکشی سفید خراسانی مفروش شده است و ارتفاع آن از سقف حدود 4 متر می باشد. پلان صحن آسیاب مربع شکل و به ابعاد تقریبی 15×15 متر و ارتفاع از کف صحن تا سطح زمین در حدود 30 متر میباشد. صحن آسیاب شامل چهار صفه (تقا به گویش یزدی) با ارتفاع یک متر بالاتر از تراز کف صحن میباشد که در چهار ضلع آن ساخته شده است. سقف صحن متشکل از 4 طویزه دوری از آجرهای فرشی با طرح گل و مرغ بوده و ارتفاع آن حدود 10 متر می باشد. در کناره صحن، چاهی کم عمق بر سر راهرو قنات احداث شده که جهت استفاده مسافرین و آب دادن حیواناتشان در گذشته به کار می رفته است. در محل غرفه ها در چهار ضلع صحن اطاقکهایی جهت آسیابان، کارگران و مسافرین ساخته اند و کف غرفه ها با سنگ کوهی مفروش شده است . آب شاخه شور قنات زارچ بعد از خروج از جوی آسیاب (عباس گلی) و پیمودن راه آبی به طول تقریبی 15 متر به محل تنوره آسیاب میرسد. تنوره، چاهوارهای استوانه ای شکل از جنس آجر و آهک و خاکستر است که قطر و ارتفاع تقریبی آن به ترتیب 3 و 6 متر می باشد. |
|